Καθεστώς του Αγίου Όρους

Ἄρθρον 105 — Τὸ Ἅγιον Ὄρος ἐν τῷ Συντάγματι

1. Ἡ χερσόνησος τοῦ Ἄθωνος, ἀπὸ τὴν Μεγάλην Βίγλαν καὶ ἐπέκεινα, ἥτις ἀποτελεῖ τὴν περιοχήν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, εἶναι, συμφώνως πρὸς τὸ ἀρχαῖον προνομιακὸν καθεστώς αὐτοῦ, αὐτοδιοίκητον τμῆμα τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους, τοῦ ὁποίου ἡ κυριαρχία ἐπ᾿ αὐτοῦ παραμένει ἄθικτος. Ἐκ πνευματικῆς ἀπόψεως, τὸ Ἅγιον Ὄρος τελεῖ ὑπὸ τὴν ἄμεσον δικαιοδοσίαν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Πάντες οἱ μονάζοντες ἐν αὐτῷ ἀποκτῶσι τὴν ἑλληνικὴν ἰθαγένειαν, ἄμα τῇ προσλήψει αὐτῶν ὡς δοκίμων ἢ μοναχῶν, ἄνευ οἵας δήποτε περαιτέρας διατυπώσεως.

2. Τὸ Ἅγιον Ὄρος διοικεῖται, συμφώνως πρὸς τὸ ἰδικόν του καθεστώς, ὑπὸ τὰς εἴκοσι Ἱερὰς Μονὰς αὐτοῦ, μεταξύ τῶν ὁποίων κατανέμεται ἡ ὅλη χερσόνησος τοῦ Ἄθωνος, τοῦ ἐδάφους αὐτῆς ὄντος ἀναπαλλοτριώτου. Ἡ διοίκησις ἀσκείται ὑπὸ ἀντιπροσώπων τῶν Ἱερῶν Μονῶν, ὅσοι ἀποτελοῦσι τὴν Ἱερὰν Κοινότητα. Οὐδεμία μεταβολὴ ἐπιτρέπεται εἰς τὸ διοικητικὸν σύστημα, οὔτε εἰς τὸν ἀριθμὸν τῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, οὔτε εἰς τὴν ἱεραρχικὴν τάξιν καὶ τὴν θέσιν αὐτῶν ἔναντι τῶν ἐξαρτημάτων τῶν. Ἀπαγορεύεται ἀπολύτως ἡ ἐγκαταβίωσις ἐν τῷ Ἁγίῳ Ὄρει ἑτεροδόξων ἢ σχισματικῶν.

   1. Ὁ λεπτομερὴς καθορισμὸς τῶν ἀγιορειτικῶν καθεστώτων καὶ τοῦ τρόπου λειτουργίας τούτων, γίνεται διὰ τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὃν, μὲ σύμπραξιν τοῦ ἀντιπροσώπου τοῦ Κράτους, συντάσσουν καὶ ψηφίζουσιν αὐτοτελῶς αἱ εἴκοσι Ἱερὲς Μοναὶ, καὶ ἐπικυροῦσι τὸν Χάρτην τοῦτον τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον καὶ ἡ Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων.
      
      

   2. Ἡ ἀκριβὴς τήρησις τῶν ἀγιορειτικῶν καθεστώτων τελεῖ, ὡς πρὸς τὸ πνευματικὸν μέρος, ὑπὸ τὴν ἀνώτατην ἐποπτείαν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, καὶ ὡς πρὸς τὸ διοικητικὸν μέρος, ὑπὸ τὴν ἐποπτείαν τοῦ Κράτους, εἰς ὃ ἀνήκει κατ' ἀποκλειστικότητα καὶ ἡ διαφύλαξις τῆς δημοσίας τάξεως καὶ ἀσφαλείας.
      
      

   3. Αἱ προεκτεθείσαι ἐξουσίαι τοῦ Κράτους ἀσκούνται διὰ Διοικητοῦ, οὗ τὰ δικαιώματα καὶ τὰ καθήκοντα ὁρίζονται διὰ νόμου. Διὰ τοῦ αὐτοῦ νόμου καθορίζονται καὶ ἡ δικαστικὴ ἐξουσία, ἣν ἀσκῶσιν αἱ μοναστηριακαὶ ἀρχαὶ καὶ ἡ Ἱερὰ Κοινότης, καθὼς καὶ τὰ τελωνειακὰ καὶ φορολογικὰ προνόμια τοῦ Ἁγίου Ὄρους.